การขอความยินยอมอย่างถูกต้องเป็นอย่างไร? [PDPA Consent ฉบับเข้าใจง่าย]

       การเก็บข้อมูลส่วนบุคคลภายใต้กฎหมาย PDPA (พระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562) ต้องมี “ความยินยอมอย่างถูกต้อง” (Valid Consent) จากเจ้าของข้อมูลก่อน โดยเฉพาะเมื่อจะใช้ข้อมูลในเชิงการตลาด การส่งต่อให้บุคคลภายนอก หรือการวิเคราะห์พฤติกรรม

บทความนี้จะพาคุณเข้าใจว่า การขอความยินยอมต้องทำอย่างไรจึงจะถูกต้องตามกฎหมาย PDPA


✅ ความยินยอม (Consent) คืออะไร?

“ความยินยอม” หมายถึง การที่เจ้าของข้อมูลแสดงเจตนาอย่างเสรี โดยรู้เท่าทัน และชัดเจน ในการอนุญาตให้เก็บ ใช้ หรือเปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคลของตน”


📌 หลัก 5 ข้อของ “การขอความยินยอมที่ถูกต้อง”

1. ต้อง มีการแจ้งล่วงหน้า

ก่อนเก็บข้อมูล ต้องแจ้งให้ชัดเจนว่า:

      • จะเก็บข้อมูลอะไร?

      • เพื่อวัตถุประสงค์อะไร?

      • จะส่งต่อให้ใคร?

      • เจ้าของข้อมูลมีสิทธิอะไร?


2. ต้อง ให้เลือกอย่างอิสระ

เจ้าของข้อมูลต้องมีสิทธิตัดสินใจเอง โดยไม่มีการบังคับ เช่น:

      • ไม่ควรกดยินยอมไว้ล่วงหน้า (pre-checked box)

      • ไม่ควรผูกกับการใช้บริการโดยไม่จำเป็น เช่น “ไม่ยินยอม = สมัครไม่ได้”


3. ต้อง แยกจากเงื่อนไขอื่น

ความยินยอมต้องไม่ถูกรวมไว้ในสัญญา หรือเงื่อนไขการใช้บริการทั่วไป
ควรแยกออกเป็นช่องเฉพาะ เช่น:

ฉันยินยอมให้ใช้ข้อมูลในการส่งโปรโมชั่น


4. ต้อง ระบุวัตถุประสงค์ชัดเจน

เช่น:

      • “เพื่อวิเคราะห์พฤติกรรมการใช้งานเว็บไซต์”

      • “เพื่อส่งข่าวสารผ่านอีเมล”

      • “เพื่อแชร์ข้อมูลกับพาร์ทเนอร์โลจิสติกส์”


5. ต้อง สามารถถอนความยินยอมได้

ต้องแจ้งช่องทางให้เจ้าของข้อมูลสามารถ “ถอนความยินยอม” ได้ทุกเมื่อและธุรกิจต้องดำเนินการตามคำขออย่างรวดเร็ว


📝 ตัวอย่างข้อความขอความยินยอม (Consent Text)

“เราจะใช้ข้อมูลชื่อและอีเมลของคุณเพื่อส่งข่าวสารและโปรโมชั่น หากคุณยินยอม กรุณาคลิกที่ช่องด้านล่าง”

□ ฉันยินยอมให้บริษัทใช้ข้อมูลของฉันในการส่งข่าวสารและโปรโมชั่นทางอีเมล


🔒 ในบางกรณีไม่จำเป็นต้องขอความยินยอม

PDPA อนุญาตให้เก็บข้อมูลโดยไม่ต้องขอความยินยอม หาก:

      • จำเป็นเพื่อดำเนินสัญญา (เช่น ส่งของให้ลูกค้า)

      • เป็นไปตามกฎหมาย

      • เพื่อประโยชน์สาธารณะ เช่น สาธารณสุข

      • เพื่อป้องกันหรือระงับอันตรายต่อชีวิต/ร่างกาย


❌ ตัวอย่างการขอความยินยอมที่ไม่ถูกต้อง

ตัวอย่างปัญหา
ข้อความไม่บอกวัตถุประสงค์❌ ไม่โปร่งใส
ติ๊กถูกไว้ล่วงหน้า❌ ไม่เป็นเจตนาเสรี
ไม่มีปุ่ม “ไม่ยินยอม”❌ ไม่มีทางเลือกที่เท่าเทียม
ไม่มีช่องทางให้ถอนความยินยอม❌ ผิดกฎหมาย PDPA

✨ สรุป: การขอความยินยอมอย่างถูกต้องต้องมีอะไรบ้าง?

หลักการรายละเอียด
แจ้งล่วงหน้าวัตถุประสงค์, สิทธิ, ผู้รับข้อมูล
เจตนาเสรีไม่มีการบังคับหรือผูกเงื่อนไข
ชัดเจนแยกข้อความขอความยินยอมออกจากสัญญา
จำเพาะระบุว่าข้อมูลจะถูกใช้ทำอะไร
ถอนง่ายมีช่องทางให้ถอนความยินยอมได้ตลอดเวลา