
สิทธิในการเข้าถึงข้อมูล (Right of Access) – เจ้าของข้อมูลมีสิทธิรู้อะไรบ้างภายใต้ PDPA?
หนึ่งในหัวใจสำคัญของ พระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 (PDPA) คือการให้สิทธิแก่ เจ้าของข้อมูล ในการควบคุมและตรวจสอบการใช้งานข้อมูลของตนเอง ซึ่งหนึ่งในสิทธิที่สำคัญมากคือ “สิทธิในการเข้าถึงข้อมูล” หรือ Right of Access
✅ สิทธิในการเข้าถึงข้อมูลคืออะไร?
ตาม มาตรา 30 ของกฎหมาย PDPA
เจ้าของข้อมูลมีสิทธิ “ขอเข้าถึงและขอรับสำเนาข้อมูลส่วนบุคคลของตนที่อยู่ในความรับผิดชอบของผู้ควบคุมข้อมูลส่วนบุคคล”
นอกจากนี้ยังสามารถ:
ขอให้เปิดเผยถึงการได้มาของข้อมูล
ขอดูรายละเอียดว่าข้อมูลถูกใช้เพื่อวัตถุประสงค์ใด
ตรวจสอบว่าข้อมูลถูกส่งต่อให้ใครบ้าง
🔍 เจ้าของข้อมูลสามารถขออะไรได้บ้าง?
✅ สำเนาข้อมูลส่วนบุคคล
เช่น ไฟล์ประวัติลูกค้า, ประวัติการรักษา, ข้อมูลการใช้งานในระบบ ฯลฯ✅ รายละเอียดวัตถุประสงค์ในการนำไปใช้
ว่าองค์กรใช้ข้อมูลเพื่ออะไรบ้าง เช่น การตลาด, บริการลูกค้า, วิเคราะห์พฤติกรรม✅ ผู้รับข้อมูล (Third Party)
ข้อมูลถูกส่งต่อให้บริษัทไหน หรือองค์กรภายนอกใดบ้าง✅ แหล่งที่มาของข้อมูล
ถ้าองค์กรได้ข้อมูลมาจากแหล่งอื่น (ไม่ใช่โดยตรงจากเจ้าของข้อมูล)
📝 ขั้นตอนการใช้สิทธิในการเข้าถึงข้อมูล
ยื่นคำร้องผ่านช่องทางที่องค์กรกำหนด
เช่น แบบฟอร์มออนไลน์, อีเมล หรือหนังสือยื่นคำขอรอการตรวจสอบคำขอและตอบกลับ
ผู้ควบคุมข้อมูลจะตรวจสอบความถูกต้องของคำขอ และองค์กรมีเวลาไม่เกิน 30 วันนับจากวันที่ได้รับคำขอ เพื่อดำเนินการและตอบกลับแจ้งผลและส่งข้อมูลให้เจ้าของข้อมูล
หากคำขอถูกปฏิเสธต้องมีเหตุผลชัดเจน เพราะอาจถูกร้องเรียนไปยังสำนักงาน PDPC ได้
⚠️ ข้อยกเว้น (ที่องค์กรสามารถปฏิเสธคำขอได้)
ข้อมูลอาจกระทบสิทธิของผู้อื่น (เช่น เป็นข้อมูลร่วม)
ข้อมูลถูกใช้เพื่อประโยชน์ของรัฐด้านความมั่นคง หรือกระบวนการยุติธรรม
มีข้อกฎหมายอื่นที่กำหนดให้เก็บข้อมูลไว้เป็นความลับ
- องค์กรไม่สามารถยืนยันตัวตนของผู้ยื่นคำขอได้
🧠 ตัวอย่างสถานการณ์การใช้สิทธิ
สถานการณ์ | การใช้สิทธิในการเข้าถึง |
---|---|
ลูกค้าขอประวัติการสั่งซื้อย้อนหลัง | ✔️ องค์กรต้องให้ข้อมูลภายใน 30 วัน |
พนักงานขอดูข้อมูลที่นายจ้างเก็บไว้ | ✔️ นายจ้างต้องให้สำเนาข้อมูลที่เกี่ยวข้อง |
ขอให้เปิดเผยว่าข้อมูลถูกส่งให้บริษัทใด | ✔️ ต้องแจ้งชื่อผู้รับหรือประเภทของผู้รับ |
ขอข้อมูลของบุคคลอื่น | ❌ ไม่สามารถให้ได้ ต้องคำนึงถึงสิทธิของบุคคลอื่น |
📌 ข้อควรรู้สำหรับองค์กร (Data Controller)
ต้องเตรียมระบบรองรับคำร้องขอสิทธิ
ต้องเก็บบันทึกการดำเนินการไว้เป็นหลักฐาน
ควรมีนโยบาย “การใช้สิทธิของเจ้าของข้อมูล” ให้ลูกค้าเข้าถึงได้ง่าย
ควรกำหนดเจ้าหน้าที่รับผิดชอบด้านนี้โดยเฉพาะ
✨ สรุป: สิทธิในการเข้าถึงข้อมูล (Right of Access) คืออะไร?
สิทธิในการเข้าถึงข้อมูลตาม PDPA คือเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้ เจ้าของข้อมูลมีอำนาจตรวจสอบ และควบคุมการใช้ข้อมูลส่วนบุคคลของตน
และช่วยให้การดำเนินงานขององค์กรมีความ โปร่งใสและน่าเชื่อถือ
🔍 คำค้นที่เกี่ยวข้อง (SEO Keywords):
สิทธิในการเข้าถึงข้อมูล PDPA
Right of Access คืออะไร
ขอข้อมูลส่วนบุคคลจากบริษัท
เจ้าของข้อมูลมีสิทธิอะไรบ้าง
การใช้สิทธิ PDPA